Home » Zo doe je een soa test bij GGD, huisarts of thuis

Zo doe je een soa test bij GGD, huisarts of thuis

Geplaatst op 23 augustus 2022, 09:47 uur door de redactie.

De summer of love wordt het ook wel genoemd, de periode waarin iedereen na de Corona pandemie de vrijheid ervaart. Dat betekent op vakantie, festivals of gewoon in het dagelijks leven helemaal los gaan met feesten, knuffelen en veel seks te hebben met wisselende contacten.

Wat is een soa?
Symptomen van een soa
Testen op een soa
Kosten soa test
Behandeling soa
Voorkomen is beter dan genezen

Ervaring leert dat het natuurlijk lang niet allemaal veilig gebeurd met condoom. Zonder condoom is veel lekkerder en gevoeliger. Of het altijd verstandig is? Niet alleen de kans op ongewenst zwangerschap ligt op de loer, maar vooral ook seksuele overdraagbare aandoeningen (SOA’s).

Een soa kan nare klachten met zich meebrengen, maar het kan ook zijn dat je een soa hebt terwijl je dat niet weet. Wanneer je dan toch onveilige seks hebt besmet je ongemerkt iemand anders. Het is dus raadzaam om een aantal keer per jaar jezelf op een soa te laten testen.

Wat is een soa?

Een soa is een bacterie of virus die voorkomt in sperma, voorvocht, vaginaal vocht, slijmvliezen of bloed. Alle soa’s kun je zowel oplopen tijdens het neuken, anale en orale seks wanneer je geen condoom gebruikt. In Nederland kennen we de volgende soorten soa’s en zijn alle soa’s best goed te behandelen met antibiotica. Uiteraard is het advies om zo snel mogelijk erbij te zijn en niet te lang er mee door te blijven lopen!

Chlamydia
Bij Chlamydia hoeft het niet altijd zichtbaar te zijn, maar het kan voorkomen dat je jeuk hebt bij je geslachtsdeel of anus, pijn of branderig gevoel bij het plassen en afscheiding uit de penis of vagina.

Gonorroe
Samen met Chlamydia is Gonorroe de meest voorkomende soa’s in Nederland. Ook hier heb je een branderig gevoel bij het plassen en afscheiding uit de penis of vagina en jeuk bij de anus. Gonorroe wordt ook wel eens een druiper genoemd omdat je vaak lichtgroene afscheiding uit de penis of vagina krijgt.

Herpes genitalis
Herpes wordt ook wel eens een koortslip genoemd als het op de mond zit, maar het kan ook met bultjes of kleine wratjes op je geslachtsdeel of schaamsstreek zitten.

Wanneer je herpes hebt blijf je dat je hele leven bij je dragen. Het is niet gevaarlijk alleen is herpes overdraagbaar vlak voor, tijdens en na de wratjes / koortslip zichtbaar is.

Het is belangrijk om dit goed in de gaten te houden en geen lichamelijk contact te hebben rond die periode. Vooral bij een lage weerstand kunnen de blaasjes weer opspelen. Het duurt dan ongeveer 3 weken voordat de blaasjes / wratjes vanzelf weer weggaan.

Je kunt het beste de wratjes bestrijden door ze uit te laten drogen. Bijvoorbeeld met zinkzalf of talkpoeder. Dit helpt ook tegen de jeuk. Er aan krabben maakt het nog erger. Voor een koortslip is er balsem verkrijgbaar bij de apotheek of drogist.

Syfilis
Syfilis komt niet vaak voor, maar is een sluimerde soa die een paar fases kent. Het is belangrijk dat je in fase 1 al actie onderneemt zodat de klachten beperkt blijven.

In fase 1 ontstaat er een zweertje op je penis, vagina of anus. Het kan ook op je tong of gehemelte zitten. Dit kan uitgroeien tot een behoorlijke plek waar je niet vrolijk van wordt.

In fase 2 krijg je overal rode uitslag op je huid, griep en hoofdpijn. Zover hoeft het niet te komen als je in fase 1 al ingrijpt door naar de huisarts te gaan bijvoorbeeld.

Fase 3, maar dan heb je het echt ver laten komen zullen er ook organen slecht gaan functioneren en zelfs uitvallen met alle gevolgen van dien.

HIV
HIV komt vaak voor bij mannen die seks hebben met mannen. Maar echter hoeft dit niet zo te zijn! Iedereen kan een HIV infectie oplopen. Dit kan gebeuren wanneer je iemand die HIV positief is en geen medicijnen gebruikt onveilig anaal penetreert of in contact komt met zijn of haar bloed. Bijvoorbeeld met naalden die vaker gebruikt worden.

HIV maakt cellen kapot in je lichaam en zorgt er voor dat je minder weerstand hebt. Wanneer je een HIV infectie oploopt zul je dit in het begin niet direct merken. Je kunt ook acute HIV krijgen waardoor je wel vrijwel gelijk koorts, diarree en hoofdpijn krijgt.

Wanneer je HIV hebt is het noodzaak dat je gelijk een arts raadpleegt die de juiste medicijnen kan geven. Als je dit niet doet kan de HIV infectie overgaan tot Aids waaraan je uiteindelijk aan komt te overlijden. Deze medicijnen zul je je hele leven moeten blijven nemen om de HIV infectie te onderdrukken.

Het is dus erg verstandig om je regelmatig te laten testen op HIV. Dit gebeurd met bloedafname.

Mycoplasma genitalium
Mycoplasma is een ontsteking in de urinebuis door een bacterie dat zowel bij zowel mannen als vrouwen kan voorkomen. Ook hier zijn de belangrijkste klachten het pijn hebben bij het plassen.

Symptomen van soa

Kortom afhankelijk van welke soa je hebt verschilt het dus welke symptomen er zich voordoet. Dit merk je niet gelijk meteen de volgende dag, maar kan circa 5 tot 10 dagen of zelfs langer duren voordat de symptomen zich beginnen te vertonen.

Jeuk
Afscheiding
Brandig gevoel / pijn bij plassen
Rode huid
Blaasjes / bultjes / schilfers / wratten / zweertjes
Hoofdpijn / koorts
Diarree

Testen op een soa

Testen op een soa kan op verschillende locaties. Via de huisarts, GGD, stadsklinieken, soaklinieken en online via een soa zelftest. Sinds juli 2022 is er ook een zorgproject gestart vanuit het LUMC in Leiden genaamd ZIZ waar je binnen 90 minuten een behandeling kan krijgen bij een positieve test.

De meeste mannen denken dat er een stokje in de plasbuis gaat, maar dat is helemaal niet zo! Een soa test gaat eenvoudiger dan je zou denken. Je krijgt een potje en daar moet je in plassen. Het is belangrijk dat wanneer je begint met plassen die urine vooral in het potje komt, dus niet halverwege.

Daarnaast krijg je een aantal swaps die je ondertussen wel gewend bent bij een Corona test. Eentje doe je achterin je keel en achterin je anus. Beweeg de swap ongeveer vijf keer goed heen en weer en breek het af in het buisje.

Vervolgens lever je de buisjes in bij de huisarts, GGD of stuur je ze op naar de online zelftest en krijg je binnen een week de uitslag. Heel soms kunnen ze bij de GGD of ZIZ gelijk al met de microscoop kijken.

Kosten soa test

De kosten van een soa test kunnen uiteenlopen van gratis bij de GGD – dit is alleen voor risicogroepen zoals het seks hebben met mannen – tot van €40 á €80,- bij de huisarts of online zelftesten.

Bij de stadskliniek waarbij je binnen een dag de uitslag weet kost dit rond de €180,-. Wil je goedkoop uit zijn dan is ZIZ wellicht een goede waar je al voor €25,- een behandeling kan krijgen, nadeel is dat deze op het moment van schrijven alleen in Den Haag zit.

Behandeling soa

Wat moet je doen als je een soa hebt? Natuurlijk is het best wel een vervelend dingetje, maar weet dat je niet de enige bent en de huisarts of GGD er niet raar van op zal kijken als het goed is. Sowieso is het ook goed om je sekscontacten te waarschuwen dat zij zich ook moeten laten testen. Doe dit pas als je zeker weet dat je een soa hebt.

Neem echt gelijk actie wanneer je denkt of merkt dat je een soa hebt, afhankelijk van de organisatie waar je een soa test laat uitvoeren kan het tot een week duren voordat je de uitslag hebt. Hoe langer het duurt hoe erger de klachten kunnen worden, dat is natuurlijk niet prettig.

De behandeling zelf is heel eenvoudig. Het kan zijn dat je een tabletje antibiotica krijgt, dit gebeurd bij chlamydia vaak. Bij gonorroe krijg je één of twee prikken in je bil. Idem met syfilis, alleen bij deze zul je er echt ziek van worden omdat de antibiotica de Syfilis bacterie agressief zal aanvallen.

Vaak nemen de klachten dezelfde dag of de dag erop al af, maar mag je een week lang nog geen seks hebben omdat je nog steeds besmettelijk bent voor anderen.

Een tip, wanneer je al klachten hebt, maar de arts graag een eerst test wil doen zodat een juiste diagnose wordt gesteld voor een behandeling, kun je vragen of je Azitromycine mag hebben. Dit zijn onstekingsremmers waardoor de klachten in ieder geval binnen de perken blijft.

Een soa voorkomen is beter dan genezen!

Natuurlijk is een soa voorkomen beter dan genezen. Voor alle soa’s geldt dat gebruik van een condoom in veel gevallen een soa voorkomt. Echter kun je ook een soa krijgen wanneer je gepijpt wordt of iemand anders pijpt.

Er bestaan tegen enkele soa’s vaccinaties en preventie, maar dat is meer voor mannen die seks hebben met mannen. Je kunt je namelijk laten vaccineren tegen Hepatitis A en B. Ook kun je tegen HIV het zogeheten PrEP medicijn slikken die je via je huisarts of GGD kunt krijgen. Deze PrEP tabletten kun je dagelijks slikken of rondom de seks, maar dat vergt planning.

Meer informatie

Mocht je na het lezen van deze blog nog vragen hebben, dan is het verstandig om eens te kijken op de onderstaande sites of contact op te nemen met de huisarts, GGD of SOA Aids Nederland.

Start met daten Inloggen